Odd Fellow Ab Slager vertelde op de laatste bijeenkomst van 2024 een persoonlijk kerstverhaal, dat wij graag met u delen.
Kerstmis 1945
Een kerstverhaal van Ab Slager
Heeft u dat ook, dat terugdenken aan vroegere dagen? Misschien heeft het met leeftijd te maken. Misschien ook met momenten en dingen of zaken die toen veel indruk hebben gemaakt. Voor mij was dat bijvoorbeeld de winter van 1945/1946.
Ik herinner mij nog heel goed, dat we een kerstboom hadden met lampjes van verschillende kleur.
Thuis waren wij met ons vijven: mijn vader, moeder, ik, mijn grootmoeder en mijn oom. De laatste twee woonden bij ons in en ik kan mij er nog iets van herinneren dat dit gebeurde.
Tijdens de winter van 1944/1945 was het heel druk geweest bij ons. Wij met ons vijven en dan meestal drie of vier vreemdelingen die met de Lemmerboot uit Amsterdam waren gekomen en in het noorden aan wat voedsel probeerden te komen.
Dank zij een moestuin en een paar goede vrienden onder de vissersbevolking lukte dat aardig.
Ik weet ook nog dat in die winter mijn ouders pakjes eten met de boot naar Amsterdam verstuurden. Daar woonden Ome Jan (kan het nog meer Amsterdams) en tante Betje: een oom van mijn moeder en zijn vrouw. Ome Jan ging elke morgen om vijf uur naar de boot om te kijken of zijn pakje was aangekomen. Meerdere malen is dat goed gegaan, maar soms was het pakje al weg voor de boot had kunnen aanleggen. Er waren meer mensen die honger hadden.....
Die tijd was gelukkig achter de rug en op Kerstavond brandden de lampjes en ook de gaslantaarns buiten aan de straat. Deze werden aangestoken door een lantaarnopsteker en 's morgens weer gedoofd.
Rust en stilte. Ik denk dat ik daarna nooit meer zo'n gevoel heb gehad: geen angst voor overvliegende bommenwerpers, geen verduisteringsgordijnen, maar wel een kachel die brandde en chocolademelk.
Ik weet nog dat er een verhaal werd verteld over dieren die in de Kerstnacht om twaalf uur konden praten. Maar ja, om twaalf uur lag ik al lang in bed en ik besloot te proberen of het niet wat eerder kon. Ik kroop bij de hond achter de kachel en fluisterde haar iets in het oor. Het enige antwoord dat ik kreeg, was een lik over mijn gezicht. Misschien was dat wel een veel beter antwoord op mijn vraag.
Later bleek mij dat het praten van dieren in de Kerstnacht een bestaand verhaal was van Selma Lagerlof. Maar het is heel goed mogelijk dat het idee dat dieren in de Kerstnacht konden praten veel algemener voorkomt en niet is gebonden aan een land of taal.
Engelen
“En”, werd mij gezegd, ”als ik lief was geweest en er waren geen wolken aan de lucht, dan zou ik als het donker was misschien wel engeltjes kunnen zien op Kerstavond. Want die engelen kwamen toch zingen als het Kind was geboren."
Maar de lucht was niet helder en 's avonds vielen er dikke sneeuwvlokken die al gauw een fikse laag vormden. De engelen zag ik dan ook niet en door de sneeuw was het geluid zo gedempt dat ik ze ook niet kon horen zingen.
De volgende dag lag er een dikke laag sneeuw. Mijn vader ging 's morgens de voordeur uit. Dat kon, want boven die deur was een betonnen luifel waardoor er op de stoep wat minder sneeuw lag. Met de schep moest hij de achterdeur en het tegelplateau sneeuwvrij maken. De hond ging wel even naar buiten maar was heel snel weer binnen om haar plaats achter de kachel weer in te nemen.
s'Avonds was het helder, sterrenhelder. De gordijnen in de voorkamer waren niet helemaal gesloten, zodat je nog iets van buiten kon zien en de kerstboomlampjes brandden weer.
Na het eten ging ik met mijn vader of met mijn oom, dat weet ik niet meer, naar buiten. Achter ons huis, op het besneeuwde weiland, gaf de sneeuw in het twinkelende licht van de sterren een eigen licht af. Het gaf mij toen al dat “onwerkelijk” gevoel dat ik ook nu nog in zo'n situatie heb. “Mystiek”, zou ik nu zeggen, maar dat woord kende ik als kind nog niet. Ik weet dat ik toen omhoog heb gekeken, maar engeltjes waren er niet.
En toch, nu ik oud ben, kijk ik op Kerstavond bij helder weer altijd even omhoog. Je weet het nooit!
Kerstmis als vroeger
dat bestaat niet meer
waar zou men nu
nog oude herders vinden
wie slaapt er nu nog
buiten in zo'n weer
wie zou voor sterren
een sandaal aanbinden
& TOCH
Word je vaak iets
van datzelfde licht gewaar
in kleine dingen
en in ieder grootmoedig gebaar.
(anoniem)
En als u straks onder een maretak of mistletoe doorloopt, weet u vast wel wat dat betekent en wat u moet doen. Wens elkaar dan: Vrolijk, Zalig of Gelukkig Kerstfeest, Noflike Krystdagen of Merry Christmas.
Ab Slager, december 2024
